Beste Jaap.
Het IPCC-rapport is uit, en de niet-zo-onverwachte kernboodschap is dat de opwarming van de aarde echt aan de mens ligt en dat er acute en rigoureuze maatregelen nodig zijn. (Voor een handzame vertaling van de samenvatting zie hier het draadje van Gerrit Hiemstra op twitter.)
In reactie daarop liet staatssecretaris Yesilgöz weten dat dit geen tijd is voor klimaatdrammers (als niet, wanneer dan wel zou je denken); dat drammen sowieso nooit een goed idee is en dat ze dat ook aan haar neefje had uitgelegd toen die om een tweede ijsje zeurde (waarop Gerrit in een tweet liet weten een tweede ijsje te willen. Had ik al eens gezegd dat ik met hem wil trouwen?); en dat de regering andere landen gaat vragen om minder CO2 uit te stoten (wie had het ook alweer over drammen?).
Met die houding zie ik geen maatregelen aankomen die zoden aan de dijk zetten. Terwijl we dat niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk nodig hebben.
Een paar jaar geleden hadden De Verleiders een voorstelling over het financiële systeem. Zij lieten zien dat geld niet meer gekoppeld is aan goud, maar dat het een volledig virtueel ding geworden is. We maken geld door te lenen van de toekomst, in de overtuiging dat we het in de toekomst wel terug kunnen betalen.
Iets soortgelijks doen we met de aarde. We lenen van de toekomst. Alleen is de overtuiging dat we het terug kunnen betalen wel flink aan diggelen geslagen in dat IPCC-rapport. We hebben meer geleend dan we aankunnen in het heden. Of, zoals iemand op twitter zei (sorry, weet niet meer wie): kunnen we ons in de financiële schulden steken voor de klimaatverandering? Want onze kinderen kunnen die schuld in de toekomst nog wel terugbetalen, maar zonder aarde kunnen ze dat niet.
Je zou bijna willen dat die opwarming van de aarde een virus is. Dan zou de regering niet aarzelen rigoureuze maatregelen te nemen. Hoekstra zou laten weten dat Nederland hele diepe zakken heeft, en dat geld geen belemmering mag zijn om de wezenlijke en noodzakelijke verandering te bewerkstelligen. We zouden elke twee tot vier weken een persconferentie hebben waarin we geïnformeerd zouden worden over de stand van zaken, de vooruitzichten en de volgende stappen. Met veel begrip zou Rutte ons vertellen dat het niet leuk is wat hij ons vraagt, maar wel nodig. Dan zou er met een routekaart zichtbaar gemaakt worden in welke fasen en stappen we die opwarming eronder zouden krijgen. Er zou een appel op ons gedaan worden om mee te werken in het belang van het grotere geheel.
Het lijkt mij dè oplossing om die allang individueel gevoelde individuele tot een beweging te maken. Ik zou zelfs prima kunnen leven met hotsklotserigheid van maatregelen, met de niet-altijd-even-duidelijk-te-begrijpen keuzes en de routekaarten die voortdurend veranderen.
Klimaat lijkt mij, zoals het er nu voorstaat, een nutsfunctie. En ik weet het, nutsfuncties hebben we neoliberaal weggeorganiseerd, maar kan de regering deze terugpakken?
Maar ja, klimaat is geen virus.
Dan maar blijven drammen. Ik wil ook een tweede ijsje.
Groet, Leike
Veranderkundigen Leike van Oss en Jaap van ’t Hek schreven samen veel boeken over verandermanagement en veranderkunde. Daarnaast schrijven ze elkaar brieven. Hun nieuwste boek is: Onmacht >>>
